Welles en nietes voor soepel computergebruik. Antivirus? Cleaners? Updates?

Inleiding

Ruim 25 jaar geleden was mijn eerste baan “support engineer” bij Sciento BV. Ze gooiden je daar gelijk vanaf dag één in het diepe. Een harde maar leerzame aanpak. Support kan je namelijk alleen leren door het te doen. Tot op de dag van vandaag help ik graag klanten met problemen. Ook leid ik de mensen die voor CADez support op en we delen onze ervaringen. En na al die jaren zie je toch steeds maar diezelfde dingen terugkomen. Dezelfde oorzaken en gevolgen. Graag deel ik mijn kennis en ervaring. Zet je schrap voor een aantal ongebruikelijke en onverwachte adviezen die je misschien nog nooit eerder hebt gelezen of gehoord.

Myhtes, fabels en “napraat effect”. Koffie ontvocht?
Het stikt van de dingen in het leven die mensen graag napraten van elkaar. Zo vertellen mensen elkaar al decennia lang dat koffie drinken vocht uit je lichaam onttrekt. Ik heb dat altijd met scepsis aangehoord, omdat het ten eerste mijn dorst wel leste en ik het ten tweede erg onlogisch vond dat water toedienen water weghaalt alleen maar door een beetje cafeïne.  In allerlei landen krijg je er op een terrasje dan zelfs een glas water bij om dat verlies te compenseren, uiteraard met een klein meer prijsje. Welnu het is toch maar eens een keer onderzocht hoe het zit. In een kopje koffie zit hoe verrassend: water! Wat je opdrinkt is dus water + water. Nog niet overtuigd. Lees HIER. Maar lees liever verder waar het over gaat hier:

Antivirus

Angst verkoopt

Menig ICT bedrijf, tijdschrift of zogenaamde specialist heeft je jarenlang bang gemaakt. Je gaat er al automatisch van uit dat je extra antivirus software nodig hebt. Vandaag vroeg een klant aan de lijn “is mijn computer wel beschermd, moet daar niks op?”. Zogenaamde onafhankelijke testen laten dan “Windows defender” er als slechtste uitkomen, en liefst het duurste jaarabonnement als beste. Angst verkoop heet dat. Marketeers snappen dat enorm goed. En je trapt er graag in “want dat zegt toch iedereen”.

Wie adviseert antivirus software?

Iedereen die je antivirus software adviseert heeft daar een klein of groter financieel belang bij. Een artikel in een tijdschrift is hoe dan ook altijd ergens betaald door een adverteerder ergens verderop hetzelfde tijdschrift. Want anders plaatsen ze dat artikel niet. Een dell of HP machine met iets voor geïnstalleerd op proef. Die hebben afspraken met commissie over de anti virus software natuurlijk. Als je die duizenden keren mee kan verkopen, is dat lucratief, zelfs voor een paar euro.  Het is vooral dat ICT bedrijf “bij mij om de hoek” wat je inhuurt die dat advies geeft.  Natuurlijk wil die graag langskomen en installaties doen! Dat is zijn werk. Hoe complexer het anti virus pakket, hoe beter voor het dienstenpakket voor die ICT specialist. Maar wist je dat Windows defender al automatisch op je systeem zit en dat je daar dus ook voor betaald hebt met die licentie? Vraag je vervolgens ook eens af of het wel zo logisch is of één van de rijkste en meest ervaren  software bedrijven een slechtere antivirus zouden maken dan een “extra” programma? Wie kent de besturing beter dan de maker zelf? Wie kan dus het beste de ongewenste zogenaamde “lekken” het beste dichten? Microsoft zelf misschien? Kijk ook eens HIER interessant verhaal van een programmeur van Firefox. Maar lees liever hier verder.

Nadelen van extra antivirus
Die paar tientjes antivirus is op zich niet schokkend. Het gaat ergens anders om. Heeft iemand je wel eens iets gewezen op de nadelen en bijwerkingen van extra anti virus software? Het komt namelijk voor dat je software slecht of opeens niet meer werkt als gevolg van die anti virus software. We hebben hier in de loop van de jaren en honderden klanten de nodige situaties voorbij zien komen……en alléén kunnen oplossen door het antivirus programma er helemaal af te halen. Moesten we vaak als brugman voor praten en de klant het voor zijn eigen ogen laten zien om het vertrouwen te krijgen. Wat is er nu aan de hand met die extra virus scanners? Installeert je iets nieuws dan kan een antivirus dat opvatten als een ongewenst programma  “dat ken ik niet, dus dat ga ik blokkeren”. De gevolgen hiervan kunnen van heel klein tot desastreus zijn. Het meest extreme wat we meegemaakt hebben is dat een complete setup van de nieuwste Arltantis (render programma) volledig zonder boe of ba verwijderd werd door ook zo’n favoriet hier aan de helpdesk: “norton” antivirus software. Uitzetten was zo complex dat verwijderen van norton de enige remedie was. Eigenlijk hebben alle programma’s wel updates om ze te verbeteren. Dat gaat vaak met een nieuwe installatie of een deel daarvan.  Als je dat anti virus programma dan uitzet voorkomt je die blokkades. Sommige gaan echter eenmaal weer aangezet óók blokkeren zodra er ergens een programma iets inlaad. Als gebruiker is je menselijk reactie dan dat de update dat veroorzaakt heeft. En niet de antivirus toch? Daar had je namelijk “nooit problemen mee”. Precies dus dankzij dat fantastische antivirus pakket wat er voor moet zorgen dat je soepel blijft werken krijg je dan ineens een probleem. Sommige ICT bedrijven maken zich dan ook nog onmisbaar door het aan- en uitzetten van de anti-virus te beschermen zodat je zelf niks kan en altijd om hun tussenkomst moet vragen. Nu blijkt in de praktijk dat windows defender een veel minder agressief en veel intelligenter beleid heeft, en een virus, wat wèl een virus is, als zodanig herkent. Dan zijn er van die websites die “onafhankelijke” testen publiceren. Dan komt Windows defender slecht uit. Maar wat testen ze? En wie eigenlijk? Vaak testen ze of iets onbekends wordt tegengehouden. En als zoiets als kaspersky, de meest agressieve die we kennen, dat dus bij het minste of geringste doet, is dat volgens die test de beste scanner. En als je inmiddels mijn verhaal wat beter snapt: precies ook de scanner is het die de meeste storingen veroorzaakt met updates of installaties van je (nieuwe) software. Let op: ook Windows defender moet je uitzetten met installaties. Ook die kan iets ongevraagd blokkeren. Het uitzetten is eenvoudig zelf te doen met een simpel aan- uit knopje. Hoeft geen ICT-er te doen tenzij je gewoon echt niks zelf wilt kunnen, het is als de ruitenwisser vloeistof vervangen. Je kan er voor naar de garage maar een dopje los schroeven en zelf een kannetje spul ingooien is toch niet zeer ingewikkeld. Lees het praktijkverhaal van een ICT bedrijf die het een tekenaar heel moeilijk maakte.

Praktijkverhaal
Een praktijk voorbeeld was van de klant die als klacht belde dat hij wel “20 keer per dag” vastliep. Extreem veel dus. Met zijn tekeningen op ons systeem was er niets mis. Zelfde stappen, sowieso waren er van andere klanten helemaal geen klachten en de helpdesk erg rustig. Waarom hij dan wel? Na uren zoeken bleek dat zijn tekenprogramma vastliep met een heel regelmatig ritme. Dat van de autosave interval elke 20 minuten. Elke 20 minuten zei het antivurus pakketje “jou ken ik niet, dus ik stop dat programma” en hups klant werd helemaal uit zijn programma gegooid. Klant had hierdoor al 2 weken lang zich kapot geërgerd, ons teken programma vervloekt, etc. Is dat nou de bedoeling van anti-virus software? Lijkt ons van niet. Dan zou je denken dat zo’n ICT-er een excuus maakt als je hem voor zijn ogen de gevolgen laat zien? Nee hoor natuurlijk niet! “Ons” programma was het enige programma natuurlijk! Hij zou wel een uitzondering schrijven en instellen. Plus een prachtige factuur per uur naar de klant sturen natuurlijk, voor zijn “beveiligingswerk”.

Je bent zelf de beste scanner

Waar komen virussen vandaan? Vaak van bijlages of links naar website waar u iets van download.  Ook wij ontvangen dagelijks mailtjes met kans op besmetting. Als je bij de “ing” zit, open je geen mail van de sns of abn. Geen bank vraagt je om gegevens ook. Je opent geen bijlages of klik van een investeerder die je miljoenen belooft. En je bent niet ineens aantrekkelijk voor een Russische vrouw die je een foto stuurt die je zou moeten aanklikken. Je moet dus zelf die scanner zijn. Kan je natuurlijk weer een extra spamfilter voor installeren, maar beter is dat bij je provider al te regelen dus voordat het überhaupt bij je aan kan komen is het al grotendeels onderschept. Heb je wel eens zo’n melding gaat dat je besmet bent en onmiddellijk ergens op moet klikken? dat moet je nou net niet doen, want juist dàn geef je toegang tot een virus. Zet de stroom meteen uit en start systeem opnieuw. Melding is dan weg zal je zien. Want zonder stroom, hoe wou je als virus dan binnenkomen?

Conclusie en eindadvies.

We zeggen niet dat je geen virus bescherming nodig hebt. Alleen maar dat standaard Windows 10 defender prima is. En dat die óók die even uit moet met installaties die je als administrator installeert. En dat je zelf moet opletten op wat voor bericht je krijgt. Vooral rustig en nuchter blijven. Een kopje kopje bevat heel veel water en helpt dus aan je vochtinname.

Opschoon software

Er zijn diverse opschoon programma’s, soms als extra bij je anti-virus bundel. Meestal ga je dit soort software erop zetten, als er van alles misgaat. Die opschoon software ruimt dan je registry op en programma’s die je niet meer gebruikt. BIj de eerste scan komt er dan een waslijst aan (zogenaamde?) problemen. Je schrikt je helemaal kapot. Het kan dus op zich goed helpen met uitzetten van weinig gebruikte programma’s en schijfruimte opleveren van bestanden die niet gebruikt worden. Indrukwekkend en ogenschijnlijk heel effectief. Vaak is inderdaad je systeem daarna sneller. Maar even terug naar de oorzaak. Heb je een systeem enkele jaren dan probeer je wel eens wat software uit. Er gaat van alles op en af. En zo staat er meer op dan nodig. De zwakke plek van Windows is dat er dezelfde stukjes code gebruikt kunnen worden door meerdere programma’s. Er ontstaan een soort lussen zeg maar die als het ware als een klomp wol in de war komen. De zogenaamde “cleaner” software zou dit allemaal oplossen. Inderdaad doen ze dat vaak, vooral in het begin raak je dan, zo ik zelf ook, enthousiast. Maar na een paar weken of maanden openbaren zich nog veel ergere problemen. Omdat de draadjes niet alleen zijn los gewikkeld zijn, maar helemaal kapot. Van de dingen die er wel op moeten staan. En herstel dat maar eens. Hoe? Opnieuw installeren kan helpen soms. We hebben het hier diverse malen met systemen zelf ervaren maar nog veel vaker bij klanten. Het gaat je dan nog extra tijd kosten en het wordt eigenlijk gokwerk. Vergelijk met een kamer met rommel die je probeert op te ruimen zonder iets buiten te zetten. Je pakt wat troep op en verzet die, stop wat vuil in een zak maar laat die in de kamer. De zooi blijft opgeteld eigenlijk even groot en na een paar dagen is het weer een zootje en kom je weer die ongebruikte dingen tegen. Iedereen die wel eens verhuist of een ruimte opnieuw inricht kent dit wonderlijke op schoon effect. Alles uit de kamer gooien, alles wat je echt niet nodig hebt helemaal naar de stort brengen en afscheid van nemen. Wat overblijft een nieuw geordend goed te vinden plekje geven. Doe het met je vervuilde en vertraagde PC ook. Als die dus echt veel trager is en storingen geeft na een 2 tot 3 jaar helemaal een keer opnieuw installeren. Of schaf gewoon helemaal een nieuwe aan als ook die sowieso toch 2 keer zo snel is. Verdien je zeker terug.